Niepłodność małżeńska – obejmuje szeroki zakres zaburzeń u kobiety i mężczyzny uniemożliwiający powstanie ciąży i urodzenie zdrowego dziecka.
Problem dotyczy 15 – 20% par małżeńskich i wykazuje tendencje wzrostową związaną z rozwojem chorób i zagrożeń cywilizacyjnych.
Badania w kierunku ustalenia przyczyn niepłodności powinny być rozpoczęte po jednym roku regularnego współżycia płciowego.
Badaniami objęta jest zarówno kobieta jak i mężczyzna, ponieważ problem dotyczy w równym stopniu obojga partnerów.
W pierwszej kolejności u kobiety należy odpowiedzieć na trzy podstawowe pytania:
- Czy narząd rodny jest prawidłowy?
- Czy jest jajeczkowanie?
- Czy drożne są jajowody?
Badanie ginekologiczne i ultrasonograficzna ocena owulacji pozwoli odpowiedzieć na dwa pierwsze pytania. Ocenę drożności jajowodów możemy wykonać w HSG lub badaniu laparoskopowym.
Diagnostyka niepłodności męskiej obejmuje badanie andrologiczne oraz badanie nasienia.
TEST-postcoitum – w dniu płodnym (potwierdzonym diagnostyką jajeczkowania w USG), w 12 godzin po stosunku obserwuje się w śluzie szyjkowym obecność plemników: ich ilość oraz ruchliwość.
Ograniczenie ruchliwości plemników, zmniejszona ich liczba potwierdzona w badaniu nasienia oraz drożne jajowody w badaniu laparoskopowym są wskazaniem do inseminacji nasieniem męża (AIH). Niedrożność jajowodów, brak plemników lub ich skąpa ilość w nasieniu kwalifikuje się do zapłodnienia pozaustrojowego (IVF – in vitro fertilisation).