Diagnostyka wczesnej ciąży w Pruszkowie

Informacje ogólne

Podstawowe cele, jakie powinien postawić przed sobą ultrasonografista wykonując badanie pomiędzy 5 a 10 tygodniem ciąży to uwidocznienie i lokalizacja jaja płodowego wraz z oceną wieku ciążowego, ocena czynności serca (jest/nie ma – gdy CRL>6 mm), określenie liczby zarodków, kosmówek i owodni. Na tej podstawie należy wnioskować o prawidłowym lub nieprawidłowym przebiegu ciąży. Oprócz oceny jamy macicy, włączając w to kształt, budowę i wielkość, konieczne jest także uwidocznienie lokalizacji i ocena stanu przydatków.

PRAWIDŁOWY ROZWÓJ CIĄŻY WEWNĄTRZMACICZNEJ W BADANIU ULTRASONOGRAFICZNYM DO 10 TYGODNIA CIĄŻY.

Ultrasonograficzną manifestacją rozwijającej się prawidłowo ciąży, możliwą do uwidocznienia już na przełomie 3 – 4 tygodnia ciąży (licząc od daty ostatniej miesiączki), jest przemiana doczesnowa. Zazwyczaj opisywana jako hiperechogeniczne, ogniskowe zgrubienie endometrium. W tym okresie uwidocznić można także pęcherzyk wewnątrzdoczesnowy, zlokalizowany w obrębie endometrium. Widocznym ultrasonograficznie skutkiem krwawienia implantacyjnego może być hipoechogeniczne pasmo znajdujące się w doczesnej w rejonie pęcherzyka. W kolejnym tygodniu ciąży (licząc według daty ostatniej miesiączki) możliwe jest uwidocznienie pierwszego wykładnika ciąży wewnątrzmacicznej – pęcherzyka ciążowego (gestational sac – GS).

Echo ultrasonograficzne pęcherzyka ciążowego złożone jest z hipoechogenicznego płynu pęcherzykowego i dwóch przylegających do pęcherzyka doczesnowych pierścieni (hiperechogenicznych) tworzących obraz pierścienia doczesnowo-kosmówkowego, Współczesne aparaty ultrasonograficzne umożliwiają zobrazowanie pęcherzyka sondą dopochwową już w początkach 5 tygodnia ciąży [1], przy wartościach dyskryminujących β-HCG > 2000 mlU/ml [1]. Pomiar pęcherzyka jest średnią z trzech wymiarów prostopadłych do siebie. Dzienny wzrost pęcherzyka szacuje się wedle różnych źródeł na 1.0 – 1.2 mm. Oceniając pęcherzyk ciążowy należy zwrócić uwagę na liczbę pęcherzyków, ich lokalizację, kształt oraz regularność zarysów[1]. Kolejną struktura widoczną w obrazie USG jest pęcherzyk żółtkowy (yolk sac), zlokalizowany wewnątrz pęcherzyka ciążowego.

Największe wymiary osiąga pomiędzy 5 a 9 tygodniem ciąży. Widoczny jest, gdy wymiar pęcherzyka ciążowego przekracza 6 mm, jako struktura zlokalizowana między owodnią a kosmówką, wewnątrz jamy kosmówkowej. Wymiary pęcherzyka żółtkowego zawierają się w granicach od 2,5 mm w 6 tygodniu do 7 mm w 11 tygodniu ciąży. Pęcherzyk żółtkowy zanika z końcem pierwszego trymestru, wchłonięty w obręb jelit płodu, tworząc uchyłek Meckela. Pole płodowe (echo zarodka) możliwe jest do uwidocznienia w końcu 5 tygodnia ciąży, w 3 do 7 dni po pęcherzyku żółtkowym. Serce zaczyna bić około 37 dnia ciąży, jednakże podczas badania możemy je zobaczyć dopiero kilka dni później, zazwyczaj na początku 6 tygodnia. Dla potrzeb szacowania czasu trwania ciąży, w jej wczesnym okresie, jako najdokładniejszą, przyjęto metodę pomiaru długości ciemieniowo-siedzeniowej (crown-rump length –CRL) w szczególności, gdy pomiaru dokonujemy pomiędzy 7 a 11 tygodniem ciąży.

Zespół ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego rekomenduje stwierdzanie obecności czynności serca, gdy wymiar ciemieniowo-siedzeniowy (CRL) przekracza 6 milimetrów. Czynność serca w tym okresie waha się w granicach 90-120 uderzeń na minutę. Pomiędzy 7 a 9 tygodniem ciąży, przy CRL w granicach 12-14mm [1] pojawiają się pierwsze zawiązki kończyn, mózg widoczny jest jako pojedyncza komora, od 7 tygodnia przedzielona sierpem mózgu. Widoczna jest także pierwotna pępowina, podtrzymująca zarodek.

„Pamiętając, iż okres embriogenezy przypada przede wszystkim na pierwsze 6 – 8 tygodni ciąży, w odniesieniu do badania ultrasonograficznego na tym etapie ciąży, uzasadnionym wydaje się stosowanie zasady alara”.