Badania profilaktyczne

Informacje ogólne

Profilaktyka raka szyjki macicy

Podstawowe metody profilaktyki raka szyjki macicy to szczepienia przeciwko infekcji wirusa HPV oraz coroczne badania cytologiczne

Badanie cytologiczne polega na pobraniu za pomocą szczoteczki rozmazu z szyjki macicy na szkiełko podstawowe. Po odpowiednim utrwaleniu i zabarwieniu rozmaz cytologiczny podlega ocenie mikroskopowej.

Celem badania jest ocena, czy złuszczające się komórki są prawidłowe, czy patologiczne – podejrzane o proces nowotworowy. Wynik badania podawany jest w oparciu o klasyfikację Papanicolau i system Bethesda.

Interpretacja tego podziału jest następująca:

Grupa I w rozmazie stwierdza się prawidłowe komórki powierzchownych warstw nabłonka wielowarstwowego płaskiego szyjki macicy i komórki gruczołowe z kanału szyjki.
Grupa II w rozmazie obok komórek stwierdzanych w grupie I-szej, widać liczne komórki zapalne oraz komórki pochodzące z procesów regeneracyjnych.
Grupa III w rozmazie widoczne są komórki z cechami dyspazji (nieprawidłowe), które mogą być wynikiem stanu zapalnego ustępującego po leczeniu przeciw zapalnym lub krioterapii. Ta grupa pacjentek powinna podlegać badaniu kolposkopowemu.
Grypa IV w rozmazie stwierdza się komórki o cechach raka płaskonabłonkowego przedinwazyjnego.
Grupa V w rozmazie stwierdza się komórki nowotworowe odpowiadające rakowi naciekającemu szyjkę macicy.

Klasyfikacja nieprawidłowości komórek nabłonkowych w systemie Bethesda

Komórki nabłonka płaskiego:

atypowe komórki nabłonka płaskiego (ASC)
o nieokreślonym znaczeniu (ASC-US)
zmiany śródnabłonkowe nabłonka płaskiego małego stopnia (LSIL), dużego (HSIL-ASC-H)
zakażenie ludzkim wirusem brodawczaka (HPV)
śródnabłonkowa neoplazja (nowotworzenie) (CIN I)
dyspazja średniego i dużego stopnia (CIN II i CIN III), rak płaskonabłonkowy.

Inne elementy znajdujące się w rozmazach cytologicznych pobranych z tarczy szyjki macicy:

fizjologiczna flora pochwy – pałeczki kwasu mlekowego
flora bakteryjna zewnątrzpochodna, najczęściej dostająca się do pochwy w czasie stosunku – dwoinki rzeżączki, haemophilus vaginalis, leptothrix, promieniowce
pierwotniaki – rzęsistek pochwowy
grzyby – candida albicans
wirusy – Herpes simplex (HSV) wirus opryszczki
wirus Human Papilloma (HPV) wirus brodawki ludzkiej – typy onkogenne są przyczyną raka szyjki macicy, nie onkogenne powodują kłykciny sromu i pochwy
wirus cytomegalii (CMV) może być przyczyną poronienień
chlamydie – powodujące zapalenie szyjki i błony śluzowej macicy, jajowodów prowadzących do niepłodności

Szczepienia HPV

Szczepionki przeciwko i infekcjom HPV służą do zabezpieczenia przed infekcjami i ich skutkami najczęstszych typów wirusa brodawczaka ludzkiego: zapalenia sromu i pochwy, stany przedrakowe – dysplazje oraz nowotwory złośliwe sromu, pochwy i szyjki macicy – rak.

Zapobieganie chorobom gruczołu piersiowego obejmuje samokontrolę, ultrasonografie i mammografię sutka. Każda kobieta po 20 roku życia powinna sama oglądać i badać swoje piersi raz w miesiącu po miesiączce, najlepiej podczas kąpieli, kiedy piersi są namoczone i namydlone. Każda zaobserwowana zmiana, guzek, zgrubienie, wciągnięcie brodawki powinno być sygnałem ostrzegawczym i wymaga konsultacji z lekarzem.

Ultrasonografia piersi może być wykonywana jeden raz w roku.

Mammografię wykonujemy po 35 roku życia, w przypadku stwierdzenia zmiany w badaniu palpacyjnym lub USG oraz w obciążonym wywiadzie rodzinnym. Profilaktyczne badanie mammograficzne należy wykonać co 2 lata u kobiet w wieku 40 – 50 lat, a jeden raz w roku po 50 roku życia.

Wymazy Cytologiczne, Bakteriologia, Badanie Piersi, HPV