Antykoncepcja
Naturalne metody planowania rodziny – płodność kobiety
Metodynaturalne, hormonalne, wkładki wewnątrzmaciczne
Odpowiedzialne rodzicielstwo to ważny problem dla każdego małżeństwa. Właściwe rozwiązanie w tym względzie można znaleźć w wyniku poznania samej natury. A poznaniu temu służą z pewnością metody naturalne (owulacyjna, termiczna i objawowo-termiczna), oparte na naturalnym przebiegu rytmu płodności. Ich podstawę stanowią dwa ważne objawy w organizmie kobiety: różnice w wysokości temperatury ciała w cyklu miesiączkowym oraz wydzielina śluzowa w okresie płodności.
Naturalna metoda planowania rodziny umożliwia naturalne współżycie seksualne i odpowiedzialne przekazywanie życia. Metoda ta nazywana jest metodą ekologiczną, gdyż jest zgodna z wymaganiami ochrony środowiska naturalnego i sprzyja zdrowiu kobiety. Można więc planować rodzinę bez stosowania jakichkolwiek środków zaburzających naturalne procesy biologiczne. Skoro zabiegamy o czystość ziemi, wód, powietrza, dlaczego nie zadbać o miejsce, w którym poczyna się i rozwija każdy człowiek?
Za początek cyklu miesiączkowego przyjmuje się pierwszy dzień miesiączki, za koniec – ostatni dzień przed następna miesiączką. Kulminacyjnym punktem cyklu jest jajeczkowanie (owulacja). Ten moment dzieli cykl na dwie fazy: dojrzewanie komórki jajowej (faza I) i ciałka żółtego (faza II).
Faza I – zwiększa się ilość hormonów estrogenów, dzięki czemu:
- W pęcherzyku jajnikowym rośnie i dojrzewa komórka jajowa.
- Temperatura ciała utrzymuje się w tym okresie na niższym poziomie.
- Błona śluzowa macicy, która w czasie miesiączki złuszcza się i została wydalona razem z krwią miesiączkową. Teraz stopniowo odtwarza się i rozrasta.
- Szyjka macicy, zwykle dość twarda i zamknięta, kilka dni przed owulacją staje się bardziej miękka i lekko się rozwiera.
- 4-5 dni przed owulacją, gruczoły szyjki macicy zaczynają wytwarzać specyficzna wydzielinę śluzową, która poprzez pochwę spływa na zewnątrz. Początkowo jest to zwykle śluz gorszej jakości, zmieniający się następnie w śluz dobrej jakości, odznaczający się charakterystycznymi cechami: jest przejrzysty, szklisty, śliski, wilgotny i ciągnący się. Z wyglądu przypomina surowe białko jaja kurzego.
Z dniem jajeczkowania kończy się pierwsza faza cyklu miesiączkowego. Długość tej fazy nie jest stała, może być dłuższa lub krótsza.
Jajeczkowanie jest zjawiskiem kulminacyjnym cyklu. Gdy komórka jajowa dojrzeje, otaczający ją pęcherzyk pęka, a jajeczko wydostaje się z niego i zostaje zassane przez do jajowodu. Po owulacji jajeczko żyje ok. 12 godzin. Jeżeli w tym czasie nie spotka się z plemnikiem plemnikiem nie zostanie zapłodnione, zanika, a w dwa tygodnie później występuje miesiączka.
Faza II – zaczyna się po jajeczkowaniu i trwa do ostatniego dnia przed wystąpieniem miesiączki. Długość jej jest raczej stała i wynosi średnio 12-16 dni (czasem 10-17 dni). W miejscu pękniętego pęcherzyka, z którego wydostała się dojrzała komórka jajowa, tworzy się ciałko żółte, które produkuje progesteron – hormon drugiej fazy cyklu. Działa on następująco:
- Wpływa na dalszy rozwój i rozpulchnienie błony śluzowej jamy macicy.
- Blokuje dojrzewanie następnego pęcherzyka.
- Temperatura ciała kobiety podnosi się o parę kresek i obniża się dopiero tuż przed wystąpieniem miesiączki.
- Szyjka macicy zamyka się i twardnieje.
- Śluz gęstnieje, staje się nieprzenikliwy.
- Kobieta staje się bardziej wrażliwa, potrzebuje czułości i opiekuńczości.
Znajomość procesów zachodzących w ciele kobiety pozwala na stosowanie naturalnych metod planowania rodziny, które opierają się na naukowo zbadanych i potwierdzonych zasadach. Poczęcie dziecka jest możliwe tylko w okresie okołoowulacyjnym. Okresowi jajeczkowania towarzyszą charakterystyczne, dające się zaobserwować objawy.
Antykoncepcja hormonalna – zalety
Zalety antykoncepcji hormonalnej:
- wysoka skuteczność (wskaźnik Pearla 0,2 – 1),
- wygoda użycia,
- zmniejszona obfitość krwawień i objawy niedokrwistości,
- mniej bolesne miesiączki,
- łagodniejsze objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego,
- regulują czas występowania i trwania krwawień z odstawienia hormonów,
- zapobiegają rakowi endometrium (już po roku stosowania OC bez przerwy; efekt utrzymuje się jeszcze 15 lat po zaprzestaniu stosowania pigułek),
- zapobiegają rakowi jajnika (działanie ochronne ujawnia się po 5-10 latach od rozpoczęcia stosowania OC, niezależnie od czasu przyjmowania tabletki antykoncepcyjnej. Im dłuższy okres stosowania pigułki, tym mniejsze ryzyko raka jajnika. Ochrona utrzymuje się do 15 lat od przerwania OC),
- przyczyniają się do rzadszego występowania łagodnych nowotworów sutka i zmian dysplastycznych,
- zapobiegają powstawaniu osteoporozy (efekt jest widoczny po roku stosowania OC, utrzymuje się 15 lat po zaprzestaniu tej metody),
- niwelują objawy łojotoku i hirsutyzmu,
- wpływają pozytywnie na przebieg choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, przyczyniają się do szybszego gojenia się niszy wrzodowej, rzadszych nawrotów i zaostrzeń,
- łagodzą przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów,
- zmniejszają objawy zarówno nadczynności, jak i niedoczynności tarczycy
Antykoncepcja – zgodnie z definicją WHO, to działanie mające na celu zapobieżenie niezaplanowanemu poczęciu dziecka w trakcie stosunku płciowego nie wymagające od partnerów zaniechania współżycia, choćby na kilka dni.
Wkładka domaciczna (spirala)
Główne zalety
- Chroni przed ciążą od momentu założenia
- W zależności od rodzaju wkładki, można ją nosić od 3 do 10 lat
- Nie zakłóca przebiegu stosunku
- Może być stosowana w okresie karmienia piersią
- Natychmiast po usunięciu pojawia się normalny poziom płodności
Ewentualne wady?
- W zależności od rodzaju może zwiększać obfitość, długość i/lub bolesność krwawień miesięcznych
- Bezpośrednio po założeniu wkładki istnieje niewielkie ryzyko wywiązania się zakażenia
- Może zostać wypchnięta z macicy lub wypaść
- Może uszkodzić lub przebić ściankę macicy, a wtedy do jej usunięcia konieczny jest zabieg chirurgiczny. Są to jednak rzadkie przypadki.
- Jeśli mimo stosowania wkładki domacicznej kobieta zachodzi w ciążę, istnieje niewielkie ryzyko rozwinięcia się ciąży pozamacicznej – wtedy zamiast w macicy jajeczko zagnieżdża się w jajowodzie
- Nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, w tym HIV/AIDS
Gdzie można ją kupić?
Wkładki domaciczne dostępne są wyłącznie w gabinetach ginekologicznych i niektórych gabinetach lekarzy ogólnych, ponieważ muszą być zakładane przez wykwalifikowanego lekarza lub pielęgniarkę.
Hormonalna wkładka domaciczna
5 głównych zalet:
- Można ją nosić przez pięć lat
- Nie zakłóca przebiegu stosunku
- Może wpływać na skrócenie oraz zmniejszenie obfitości i bolesności krwawień miesięcznych
- W krótkim czasie po usunięciu wkładki powraca normalny poziom płodności
- Może być stosowana w okresie karmienia piersią
Inne rodzaje antykoncepcji
- Zastrzyki domięśniowe
- Implanty